Özet

Amaç: Antibiyotikle tedaviye uyumsuzluk, tedavi başarısızlığı, yan etki artışı, daha yüksek tedavi maliyeti ve antibiyotik direncinin en önemli nedenidir. Bu çalışmada Dursunbey ilçesinde antibiyotikle tedavi uyumsuzluğunu etkileyen faktörlerin araş- tırılması, alınması gereken önlemlerin belirlenmesi ve eğitim etkinliklerinin şekillendirilmesi amaçlanmıştır.

Yöntemler: Son 3 ay içinde antibiyotik kullanan 129 gönüllü çalışmaya dahil edilmiştir. Her bir gönüllüye yüz yüze görüşmeyle toplam 14 sorudan oluşan bir anket uygulanmıştır. Gönüllülerin yanıtları temelinde kesitsel bir çalışma yapılmıştır. Veriler iki değişkenli analiz ve lojistik regresyon modeliyle değerlendirilmiştir.

Bulgular: Antibiyotik kullanımına uyumsuzluk oranı %35 olarak tespit edilmiştir. İki değişkenli analizde kadın cinsiyet, daha kü- çük yaşta olmak, aile sağlığı merkezinde antibiyotik reçete edilmesi, üst solunum yolu yakınmaları için antibiyotik kullanımı, antibiyotik tedavisinin ilk günlerinde iyileştiğini düşünme ve düşük eğitim düzeyinin antibiyotik kullanımına uyumsuzlukla belirgin ilişkili olduğu ortaya konulmuştur. Çok değişkenli analizde “iyileştiğini düşünme” (“Odds ratio”: 5.05) ve kadın cinsiyet (“Odds ratio”: 14.38) antibiyotik kullanımında uyumsuzluğa neden olan bağımsız risk faktörleri olarak tespit edilmiştir.

Sonuçlar: Antibiyotik kullanma uyumu hekim ve eczacı tarafından tatmin edici ve uygun bilgi verilmesi, hızlı tanı testlerinin kullanılması, üst solunum yolu yakınmalarıyla başvuran her bir hastada antibiyotik gereksiniminin hekimler tarafından doğru bir şekilde değerlendirmesi ve okullar ve ana-çocuk sağlığı merkezlerinde antibiyotiklerle ilgili eğitici aktivitelerin tasarlanmasıyla artırılabilir.