Amaç: Antimikrobiyal direnç, tüm dünyada son yılların en ciddi sağlık sorunlarından birisidir. Son yıllarda, ülkemiz de başta olmak üzere birçok ülkede çoklu antibiyotik direncine sahip Klebsiella pneumoniae ciddi sorun oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı, rektal sürüntü örneklerinden izole edilen karbapeneme dirençli K. pneumoniae suşlarında dirence neden olan moleküler mekanizmaların tespiti ve bu bakterilerin tedavide alternatif olabilecek kloramfenikol ve fosfomisine duyarlılıklarının araştırılmasıdır.

Yöntemler: Çalışmaya, yoğun bakım ünitesi hastalarından alınan rektal sürüntü örneklerinden 2 mg/lt meropenem içeren MacConkey agarında izole edilen 46 K. pneumoniae suşu dahil edilmiştir. Suşların karbapeneme dirençleri gradyan şerit yöntemiyle meropenem minimum inhibitör konsantrasyon değerleri belirlenerek doğrulanmıştır. Karbapeneme dirençli bulunan kökenlerde blaKPC, blaNDM, blaOXA, blaIMP ve blaVIM genlerinin varlığı gerçek zamanlı polimeraz zincir reaksiyonu yöntemi kullanılarak araştırılmıştır. Kloramfenikol duyarlılığı sıvı mikrodilüsyon, fosfomisin duyarlılığı ise gradyan şerit yöntemleriyle değerlendirilmiştir.

Bulgular: Tüm K. pneumoniae suşlarında en az bir karbapenemaz geni saptanmıştır. Bunlardan, OXA-48 tipi karbapenemaz geninin tüm suşlarda pozitif olduğu, ayrıca suşların 12 (%26)’sinde OXA-48 ve NDM-1, 1 (%2)’inde ise OXA-48, NDM-1 ve IMP-1 karbapenemaz genlerinin aynı anda varlığı saptanmıştır. Karbapeneme dirençli K. pneumoniae suşlarından sadece 3 (%6)’ü fosfomisine duyarlı bulunmuş olmakla beraber, 23 (%50)’ü kloramfenikole duyarlı bulunmuştur. Birden fazla türde karbapenemaz üreten suşlarda gerek kloramfenikol gerekse de fosfomisin direncinin daha yüksek olma eğilimi gözlenmiştir.

Sonuçlar: K. pneumoniae suşlarından sadece %6’sının fosfomisine duyarlı bulunması, ülkemizde dirençli kökenlerin neden olduğu infeksiyonların tedavisinde bir seçenek olma ihtimalinin düşük olduğunu göstermektedir. Kloramfenikol duyarlılığı fosfomisine oranla daha yüksek (%50) bulunmuş olmakla beraber, bu antibiyotiğin sistemik infeksiyonlarda kullanılmaya başlanmasıyla ilgili daha fazla klinik veriye gerek vardır. Öte yandan, farklı karbapenemazları bir arada üreten kökenler gerek kloramfenikol gerekse de fosfomisine daha dirençli olabilmektedir.

Klimik Dergisi 2020; 33(1): 15-8.

Cite this article as: Borsa BA, Güngördü-Dalar Z, Karakullukçu A, Özalp VC, Aygün G. [Investigation of fosfomycin and chloramphenicol susceptibility of carbapenemase-producing Klebsiella pneumoniae strains]. Klimik Derg. 2020; 33(1): 15-8. Turkish.