Amaç: Bu çalışmanın amacı, 2007-2017 yılları arasında Şanlıurfa ilinde bildirilmiş kutanöz layşmanyaz (KL) vakalarının il haritası üzerinde işaretlenerek riskli alanların belirlenmesi ve hastaların demografik özelliklerinin incelenmesidir.

Yöntemler: Yıllık insidans hızı Türkiye İstatistik Kurumu nüfus bilgileri kullanılarak hesaplanmış, k katsayısı 100 000 kişi olarak alınmıştır. Şanlıurfa ili KL yoğunluk haritası, her bir yerleşim birimi için insidans hızına göre oluşturulmuş; 10 uzman sağlık çalışanının puanlamalarıyla gelecekteki KL riskini değerlendiren risk haritaları hazırlanmıştır. Çalışmada kişilerin adres bilgileri koordinatlara dönüştürülerek ArcGIS 10.5 (Esri, Redlands, CA, ABD) programıyla KL dağılım haritaları oluşturulmuştur. Verilerin analizinde SPSS Statistics for Windows. Version 21.0 (Statistical Package for the Social Sciences, IBM Corp., Armonk, NY, ABD) ve Joinpoint Regression Program. Version 4.5. 0.1 (Statistical Research and Applications Branch, National Cancer Institute, Rockville, MD, ABD) kullanılmıştır. İnsidans hızındaki trendin (düşüş veya artış) oluştuğu en uygun noktanın tespit edilmesi hedeflenerek, Yıllık Yüzde Değişimi ve her trend için karşılık gelen %95 güven aralıkları vaka insidanslarına göre hesaplanmıştır.

Bulgular: 2007-2017 yılları arasında Şark Çıbanı Tanı ve Tedavi Merkezi’ne başvuran toplam 9777 vaka incelenmiş olup yıllık ortalama vaka sayısı 888.2±385.5 (297-1615 arası) idi. En çok (%16.5) vaka 2013 yılındaydı. 2007-2015 arasında Akçakale, Ceylanpınar, Harran ve Viranşehir’de, 2007-2013 arasında Haliliye’de ve 2010-2017 arasında Eyyübiye’de KL vaka sayısının artış eğiliminde olduğu tespit edilmiştir. On uzmanın verdiği puanlara göre en riskli görülen ilçe Eyyübiye idi. Şanlıurfa ilindeki vaka sayılarının 2007 yılından 2017 yılına kadar 3 kat arttığı görülmekle birlikte, vakalarının çoğunluğunun nüfusun yoğun olduğu yerlerde ve göç alan bölgelerde olduğu görülmektedir.

Sonuçlar: Sonuç olarak ilçelere göre KL insidansının ve riskinin izlenmesi, hastalıkla yapılacak etkin mücadelenin temelini oluşturacaktır.

Klimik Dergisi 2020; 33(3): 248-54.

Cite this article as: Gökler ME, Durmuş H, Ateşoğlu A. [Evaluation and risk mapping of cutaneous leishmaniasis cases between 2007 and 2017 in Şanlıurfa, Turkey]. Klimik Derg. 2020; 33(3): 248-54. Turkish.