Amaç: Bu çalışmada ülkemizden bildirilmiş erişkin viseral layşmanyaz olguları havuz analiziyle değerlendirilerek hastalığın ülkemizde görüldüğüne vurgu yapılması, klinik ve laboratuvar bulgularının ve tanısal yaklaşımların irdelenmesi amaçlanmıştır.

Yöntemler: Türkiye’de 1997 ve 2019 yılları arasında ulusal veya uluslararası bir dergide yayımlanmış erişkin viseral layşmanyaz olguları, bir ulusal (TÜBİTAK ULAKBİM) ve iki uluslararası veritabanı (PubMed ve Scopus) taranarak çalışmaya dahil edilmiştir. Olgular yaş, cinsiyet, immünosüpresyon, semptomlar, laboratuvar bulguları, tanı, tedavi ve mortalite açısından havuz analizi yöntemiyle incelenmiştir.

Bulgular: Çalışmaya 80 olgu dahil edilmiştir. Hastaların %34.2 (27/79)’si kadın, %64.8 (52/79)’i erkektir. Hastalar 18-75 yaş aralığında olup, yaş ortalaması 41.2±14.2’dir. Bağışıklığı baskılanmış hasta oranı %25 (15/60)’tir. Hastalarda en sık görülen semptomların ateş, kilo kaybı ve halsizlik olduğu saptanmıştır. Splenomegali %96.2 (76/79), hepatomegali %78.5 (62/79) oranında görülmüştür. Tanı, hastaların %88.7 (63/71)’sinde kemik iliği aspirasyonu ve/veya biyopsisinde amastigot görülmesiyle konulmuştur. İmmünofloresan antikor testi ve enzim bağlı immünosorbent essey testinin hastaların %100’ünde pozitif olduğu görülmüştür. rK39 hızlı antijen testinin pozitiflik oranı %86.6 (13/15)’dır. Hastaların %80.5 (62/77)’i lipozomal amfoterisin B, %11.6 (9/77)’sı beş değerli antimon bileşiği (meglumin antimonat)’yle tedavi edilmiştir. Mortalite oranı ise %13.9 (11/79)'dur.

Sonuçlar: Viseral layşmanyaz Türkiye’de erişkinlerde sporadik olarak bildirilmekte ve ayırıcı tanıda ilk sıralarda akla gelmemektedir. Tanı için girişimsel işlemlere başvurulmaktadır. Özellikle bağışıklığı baskılanmamış hastalarda ateş ve splenomegali varlığında serolojik tetkiklerin yapılması, tanı konulmasını ve tedavinin başarıyla yapılmasını sağlayacaktır.

Klimik Dergisi. 2020; 33(2): 157-62.

Cite this article as: Köse H, Temoçin F. [Evaluating adult cases of visceral leishmaniasis reported in Turkey by pool analysis method]. Klimik Derg. 2020; 33(2): 157-62. Turkish.