Özet

Amaç: Fakültemizde izlenen HIV-pozitif hastaların demografik ve klinik özelliklerinin belirlenmesi ve bu hastalara uygulanan antiretroviral tedavi (ART) rejimleri arasında virolojik yanıt, immünolojik yanıt ve istenmeyen etkiler açısından ne gibi farklar olduğunun ortaya konulması amaçlandı.

Yöntemler: 2003-2015 yıllarında polikliniğimizde izlenen, HIV infeksiyonu nedeniyle daha önce herhangi bir tedavi görmemiş ve ilk kez başlanan ART’nin en az altı aydır düzenli olarak sürdürüldüğü 18 yaşından büyük 175 hasta çalışma kapsamına alındı. Bu hastaların demografik, laboratuvar ve klinik bilgileri retrospektif olarak toplandı. Çalışma verilerinin istatistiksel analizinde IBM SPSS Statistics for Windows. Version 21.0 (Statistical Package for the Social Sciences, IBM Corp., Armonk, NY, ABD) kullanıldı.

Bulgular: Hastalarda en çok kullanılan rejimler, tenofovir/emtrisitabin (TDF/FTC)’in ritonavirle güçlendirilmiş lopinavir (LPV/r) (n=102) ya da efavirenz (EFV) (n=39) ile kombine edildiği rejimlerdi. LPV/r uygulananların arasında daha ileri evrelerdeki hastalar ağır basmaktaydı; bu hastalarda eşlik eden fırsatçı infeksiyonlar ve profilaktik ilaç kullanımı da daha fazlaydı (p<0.05). Virolojik yanıt elde etme oranı, EFV alan grupta %59; LPV/r alan grupta %53.9’du. Tedavinin 6. ayında CD4+ T lenfositi sayısındaki ortalama artış, LPV/r grubunda 258±222/μl, EFV grubunda 189±197/μl olarak bulundu. CD4+ T lenfositi artış oranı da LPV/r alan grup lehineydi (p=0.017). EFV alanlarda ilaç dozunda atlama (p=0.211), istenmeyen klinik etki (p=0.276) ve tedavi değişikliği (p=0.044) daha fazla görüldü. Kolesterol artışı, düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) artışı ve yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) düşüşü, LPV/r alanlarda daha fazla izlendi. Trigliserid artışı, EFV kullananlardaki %30.4’e karşılık, LPV/r kullananların %68.3’ünde izlendi (p=0.005). Hastaların 5 (%2.9)’inde mortalite izlendi.

Sonuçlar: Virolojik yanıt elde edilmesi açısından TDF/FTC+LPV/r ve TDF/FTC+EFV rejimleri alan hastalar arasında bir fark bulunmamış; buna karşılık LPV/r alan grupta daha iyi bir immünolojik yanıt elde edilmiştir. EFV alan hastalarda daha sık tedavi değişikliğine gidilmesi, LPV/r alanlarda trigliserid artışının daha fazla görülmesi dikkati çekmiştir. 

Cite this article as: Benli A, Başaran S, Şimşek-Yavuz S, Çağatay A, Öncül O, Özsüt H, Eraksoy H. [Comparison of antiretroviral therapy regimens in terms of virological response, immunological response and adverse effects in treatment-naive HIV-positive patients]. Klimik Derg. 2018; 31(2): 94-100. Turkish.