Özet

Hantaviruslar, Bunyaviridae ailesinin Hantavirus cinsinde yer alan, kemirici (rodent) veya böcekçil (insektivor) kaynaklı, zarflı bir RNA virusu grubudur. Her hantavirus tipi o tipe özgü bir kemirici türü tarafından taşınır. Günümüze kadar 45 civarında hantavirus tipi saptanmış ve en az 20 tanesi insanlarda infeksiyon etkeni olarak gösterilmiştir. Hantaviruslar kemiricilerde çoğunlukla asemptomatik fakat kronik bir infeksiyona neden olur. Kemiriciler idrar ve dışkılarıyla aylarca çevreye virus saçarlar. Amerika kıtasında bulunan hantavirus tipleri (Sin Nombre virusu, Andes virusu, Laguna Negra virusu, New York virusu vb.) hantavirus pulmoner sendromuna (HPS) neden olur ve oluşan infeksiyonun fatalitesi oldukça yüksektir (%30 civarında). Avrupa ve Asya’da bulunan hantavirus tipleri (Hantaan virusu [HTNV], Seoul virusu [SEOV], Dobrova virusu [DOBV], Puumala virusu [PUUV] vb.) ise renal sendromla seyreden kanamalı ateşe (RSKA) yol açarlar. Asya’da HTNV ve SEOV, Avrupa’da ise PUUV ve DOBV başlıca RSKA etkenleridir. HTNV ve DOBV ile oluşan infeksiyon daha ağır seyirlidir ve fatalite hızı %5-10 arasındadır, PUUV ile oluşan infeksiyon ise daha hafif seyirlidir ve fatalite hızı %0.1 civarındadır. Ribavirin, Çin ve Kore’de yapılan birkaç çalışmada RSKA tedavisinde etkili bulunmuştur; ancak Amerika’da HPS tedavisinde etkisiz bulunmuştur. Korunmada en etkili yol aşılama olarak görünmektedir ve etkin ve güvenilir bir aşı için çalışmalar halen sürmektedir. Türkiye’de insanlarda klinik ve serolojik olarak doğrulanan ilk hantavirus salgını 2009 Şubat'ında Zonguldak-Bartın Bölgesinde saptanmıştır. Bölgedeki kemiricilerden alınan doku örneklerinden polimeraz zincir reaksiyonu ve hücre kültürüyle PUUV ve DOBV izole edilmiştir. Ülkemizde bulunan kemirici ve böcekçil türleri göz önüne alınarak; PUUV ve DOBV’ye ek olarak hantavirus tiplerinden Saaremaa virusu, SEOV, Tula virusu ve Seewis virusunun da Türkiye’de bulunabileceği öngörülebilir.