Amaç: Bu çalışmada genişlemiş spektrumlu β-laktamaz (GSBL) üreten Escherichia coli’ye bağlı toplum kökenli üriner sistem infeksiyonları (ÜSİ’ler)’nda risk faktörlerinin belirlenmesi ve bu kökenlerin antibiyotiklere direnç oranlarının saptanması amaçlanmıştır.

Yöntemler: Trakya Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Servisi’nde 1 Ocak 2008-1 Ocak 2018 tarihleri arasında ÜSİ tanısıyla izlenen ve idrar kültüründe E. coli üremesi olan hastalar retrospektif olarak incelenmiştir. İdrar kültüründe GSBL-pozitif E. coli üreyen hastalar olgu grubunu, GSBL-negatif E. coli üreyen hastalar kontrol grubunu oluşturmuştur.

Bulgular: Çalışmaya 346 hastada saptanan 379 ÜSİ atağı dahil edildi. GSBL-pozitif E. coli üremesi olan 117 (%30.9) atak olgu grubunu, GSBL-negatif E. coli üremesi olan 262 (%69.1) atak kontrol grubunu oluşturdu. Tek değişkenli analizlerde genç yaş (olgu grubunda ortalama 62±19.6 yıl; kontrol grubunda 68±19.4 yıl), bir solid organda malignite, üriner patolojiler, üriner kateterizasyon, son altı ayda ürolojik işlem öyküsü, son üç ayda hastanede yatış öyküsü, son üç ayda antibiyotik kullanımı ve tekrarlayan ÜSİ, GSBL üretimi açısından anlamlı bulundu (p<0.05). Çok değişkenli analizlerde bir solid organda malignite (OR: 2.267; GA: 1.205-4.266; p=0.011), üriner kateterizasyon (OR: 2.266; GA: 1.186-4.330; p=0.013), son üç ay içinde antibiyotik kullanımı (OR: 5.050; GA: 3.038-8.395; p=0.000) GSBL üretimi açısından bağımsız risk faktörü olarak saptandı. Olgu grubunda ampirik tedavi etkinliği daha düşük oranda saptanırken, hastanede yatış süresi daha uzun bulundu. E. coli kökenlerinin fosfomisin ve nitrofurantoin dışındaki antibiyotiklere direnç oranlarının yüksek olduğu ve ÜSİ’lerin ampirik tedavisinde kullanılmalarının uygun olmadığı saptandı.

Sonuçlar: Toplumdan gelen hastada GSBL üretimi açısından risk faktörlerinin ve antibiyotik direnç oranlarının bilinmesi, hem ÜSİ’lerin ampirik tedavi başarısını artıracak, hem de gereksiz antibiyotik kullanımını azaltacaktır.

Klimik Dergisi 2020; 33(1): 55-61.

Cite this article as: Kara M, Elmaslar-Mert HT, Kuloğlu F, Akata F. [Evaluation of risk factors in community acquired urinary tract infections caused by extended spectrum β-lactamase-producing Escherichia coli]. Klimik Derg. 2020; 33(1): 55-61. Turkish.